Göz alerjisi, tıbbi adıyla alerjik konjonktivit, gözün konjonktiva tabakasının alerjenlere karşı reaksiyon göstermesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle çevresel faktörler veya genetik yatkınlık nedeniyle oluşur. İşte göz alerjisi hakkında detaylı bilgi:
Nedenleri
Göz alerjisi, bağışıklık sisteminin alerjenlere (normalde zararsız maddelere) aşırı tepki vermesiyle tetiklenir. Yaygın alerjenler şunlardır:
- Polenler (ağaç, çim, yabani ot polenleri – mevsimsel alerji)
- Ev tozu akarları
- Hayvan tüyü veya kepeği
- Küf sporları
- Parfüm, duman, kimyasal maddeler veya kozmetikler
- Bazı ilaçlar (özellikle göz damlaları)
- Kontakt lensler veya lens solüsyonları
Belirtileri
Göz alerjisinin belirtileri genellikle her iki gözü de etkiler ve şunları içerebilir:
- Kaşıntı: Gözlerde yoğun kaşıntı hissi
- Kızarıklık: Göz akında kırmızı veya pembe renk
- Sulunma: Aşırı gözyaşı üretimi
- Yanma veya batma hissi
- Şişlik: Göz kapaklarında veya göz çevresinde hafif şişlik
- Işığa hassasiyet (nadiren)
- Bulanık görme (şiddetli vakalarda)
Belirtiler, alerjenle temasın yoğunluğuna ve kişinin hassasiyetine bağlı olarak hafif veya şiddetli olabilir. Mevsimsel alerjiler (saman nezlesi ile birlikte) ilkbahar, yaz veya sonbaharda daha sık görülürken, yıl boyu süren (perennial) alerjiler ev tozu veya hayvan tüyüne bağlı olabilir.
Türleri
- Mevsimsel Alerjik Konjonktivit: En yaygın türdür, genellikle polenlere bağlıdır.
- Perennial Alerjik Konjonktivit: Yıl boyunca devam eder, ev tozu akarları veya hayvan tüyü gibi alerjenlerden kaynaklanır.
- Vernnal Keratokonjonktivit: Daha ciddi, genellikle çocuklarda görülen ve korneayı da etkileyebilen bir türdür.
- Atopik Keratokonjonktivit: Yetişkinlerde görülen, ciltteki atopik dermatit ile ilişkili kronik bir form.
- Kontakt Alerjik Konjonktivit: Kozmetik, göz damlası veya kontakt lens gibi maddelere bağlı gelişir.
Tanı
Göz alerjisi tanısı genellikle bir doktor veya alerji uzmanı tarafından konur. Tanı için:
- Semptomların değerlendirilmesi: Belirtilerin mevsimsel mi, yıl boyu mu olduğu incelenir.
- Alerji testleri: Cilt prick testi veya kan testleriyle alerjenler belirlenebilir.
- Göz muayenesi: Göz doktoru, konjonktiva ve korneayı inceleyerek diğer göz hastalıklarını (enfeksiyon, kuru göz vb.) dışlar.
Tedavi
Göz alerjisinin tedavisi, semptomların şiddetine ve alerjenin türüne bağlıdır:
- Alerjenden Kaçınma:
- Polenlerden korunmak için güneş gözlüğü kullanmak, pencereleri kapatmak.
- Evde hava filtreleri kullanmak, yatak takımlarını sık yıkamak.
- Hayvan tüyüne maruz kalmayı azaltmak.
- İlaç Tedavisi:
- Antihistaminik göz damlaları: Kaşıntı ve kızarıklığı azaltır (örn. ketotifen).
- Mast hücre stabilizatörleri: Alerjik tepkiyi önler (örn. kromolin sodyum).
- Steroid damlalar: Şiddetli vakalarda, kısa süreli kullanılır (doktor kontrolünde).
- Oral antihistaminikler: Burun akıntısı gibi sistemik belirtiler için (örn. setirizin, loratadin).
- Yapay gözyaşı: Gözü nemlendirir ve alerjenleri uzaklaştırır.
- Soğuk Kompres: Kaşıntı ve şişliği hafifletir.
- İmmünoterapi (Alerji Aşısı): Kronik ve ciddi vakalarda alerji uzmanı tarafından önerilebilir.
Önleme
- Alerjenle teması azaltmak için evde ve dışarıda önlem alın.
- Kontakt lens kullanımında hijyene dikkat edin, lens solüsyonlarını düzenli değiştirin.
- Ellerinizi sık sık yıkayın ve gözlerinizi ovalamaktan kaçının.
- Polen mevsiminde dışarıda geçirilen süreyi sınırlayın.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Semptomlar günlük yaşamı etkiliyorsa.
- İlaç tedavisiyle rahatlama sağlanmıyorsa.
- Görme bulanıklığı, ağrı veya yoğun kızarıklık varsa.
- Enfeksiyon belirtileri (sarı/yeşil akıntı) gözlemleniyorsa.