Batı Nil Virüsü (West Nile Virus), flaviviridae ailesine ait bir RNA virüsüdür ve özellikle sivrisinekler aracılığıyla bulaşır. İlk olarak 1937’de Uganda’da tespit edilmiştir ve günümüzde dünya genelinde, özellikle ılıman ve tropikal bölgelerde yaygındır. İşte temel bilgiler:

Bulaşma Yolları

• Sivrisinekler: En yaygın bulaşma yolu, enfekte sivrisineklerin (özellikle Culex türleri) insanları ısırmasıdır. Sivrisinekler virüsü genellikle kuşlardan alır.
• Diğer Yollar: Nadiren kan nakli, organ nakli, hamilelik veya emzirme yoluyla bulaşabilir. İnsanlar arasında direkt temasla bulaşmaz.

Belirtiler

Batı Nil Virüsü enfeksiyonu çoğu insanda (yaklaşık %80) asemptomatiktir, yani belirti göstermez. Ancak belirtiler ortaya çıktığında şu şekilde sınıflandırılır:

1. Hafif Enfeksiyon (Batı Nil Ateşi):
   • Ateş, baş ağrısı, yorgunluk
   • Kas ağrıları, eklem ağrıları
   • Deri döküntüsü, lenf bezlerinde şişme
   • Bu belirtiler genellikle 2-6 gün sürer ve kendiliğinden geçer.
2. Ciddi Enfeksiyon (Nöroinvaziv Hastalık):
   • Yaklaşık %1 oranında görülür ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
   • Ensefalit (beyin iltihabı), menenjit veya felç gibi nörolojik sorunlar
   • Yüksek ateş, boyun tutulması, bilinç bulanıklığı, titreme, nöbetler
   • Özellikle yaşlılar ve bağışıklığı zayıf kişilerde risk daha yüksektir.

Tanı ve Tedavi

• Tanı: Kan veya beyin omurilik sıvısında virüse özgü antikorların (IgM) tespitiyle konur.
• Tedavi: Özel bir antiviral tedavisi yoktur. Hafif vakalarda semptomlar dinlenme ve sıvı tedavisiyle yönetilir. Ciddi vakalarda hastanede destekleyici tedavi (solunum desteği, sıvı tedavisi) gerekebilir.

Önleme

• Sivrisinek Kovucular: DEET, picaridin veya IR3535 içeren ürünler kullanın.
• Koruyucu Giysiler: Uzun kollu kıyafetler giyin, özellikle şafak ve akşam saatlerinde.
• Sivrisinek Kontrolü: Evde sivrisinek üremesini önlemek için durgun suları ortadan kaldırın, sineklik kullanın.
• Aşı: İnsanlar için henüz onaylanmış bir aşı bulunmamaktadır.

Türkiye’de Durum

Türkiye’de Batı Nil Virüsü vakaları nadiren bildirilmiştir, ancak coğrafi konumu ve iklimi nedeniyle riskli bölgeler arasında yer alır. Özellikle yaz ve sonbahar aylarında sivrisinek popülasyonunun artmasıyla vaka ihtimali yükselir. Sağlık Bakanlığı, sivrisinek kaynaklı hastalıklar için surveillance (gözetim) çalışmaları yapmaktadır.

Ek Bilgi

• Virüs, kuşlar arasında sivrisinekler yoluyla döngüsel olarak yayılır; insanlar ve diğer memeliler “kaza sonucu konak” olarak kabul edilir.
• İklim değişikliği ve sıcaklık artışları, sivrisinek popülasyonunu artırarak virüsün yayılımını kolaylaştırabilir.